Afgan kadınlar, Taliban kontrolü ele geçirdikçe 'karanlık' gelecekten ve hak kayıplarından korkuyor
Yazar: Kelly Cobiella, Bill O'Reilly, Ahmed Mengli and Chantal Da Silva
Çeviren: Ebru Çakır
Kadın hakları aktivisti ve eski Milletvekili Fawzia Koofi, "Afganistan'daki kadınlar ülkenin en çok tehlikede olan veya en risk altındaki nüfusudur." dedi.
KABİL – Kabil'deki Sardar-e-Kabili Kız Lisesi'nin müdürü Nasreen Sultani, Afgan kız çocuklarının hakları için yıllarca mücadele etti, ancak şimdi öğrencilerinin güvenliği için sürekli korku içinde yaşadığını söyledi.
Geçen hafta NBC News’a gözleri yaşlarla dolarken şöyle söyledi: “Çok üzgünüm. Bütün bu kız çocuklarını gördükçe gerçekten çok üzülüyorum.”
ABD'nin büyük bir Uluslararası Kalkınma Ajansı restorasyon projesinin okulun yeniden açılmasına izin vermesi sonrasında on yıldır okulu yöneten Sultani, “Denedim ama kadınların bu perişan durumdan kurtulmasını sağlayamadık.” Diye ekledi.
Umutsuzluğu pazar günü Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani'nin ülkeyi terk edip kontrolü Taliban’ın eline bırakmasından sonra daha da artacak.
Daha önce Taliban tarafından tehdit edildiğini söyledi. Katı İslami militan grubun üyeleri ona “havaya uçurabilecekleri arabanın renginden” bahsetmişti. "Hepiniz ölebilirsiniz’ dediler bize."
Afganistan, Kabil’deki Sardar-e-Kabuli Kız Lisesi müdürü Nasreen Sultani öğrencilerinin güvenliğinden endişe duyduğunu söyledi.
“Kız öğrencilerine kendi iyilikleri için moral vermeye ve ders çalışmak için heveslendirmeye” çalıştığını da sözlerine ekledi.
Taliban savaşçıları Afganistan'ı süpürdü ve ülkenin kontrolünü, uluslararası gözlemcileri ve Afganları şaşırtan bir hızla ele geçirdi. Pazar günü, Al Jazeera tarafından yayınlanan özel bir video, cumhurbaşkanlığı sarayında silahlı Taliban savaşçılarının sıra dışı görüntülerini gösterdi.
Saldırının başlangıcı, ABD kuvvetleri ve diğer uluslararası birliklerin mayıs ayında geri çekilmeye başlamasından sonra geldi. Taliban'ın hızlı ilerlemesi yine de bazı ABD Savunma yetkililerini şaşırttı.
Sultani, Taliban yönetimine geri dönüşün, 2001'de ABD öncülüğünde rejim devrilene kadar kadın haklarını uzun süredir ciddi şekilde kısıtlayan İslam'ın hoşgörüsüz ve sert yorumuna geri dönüş anlamına geleceğinden korktuklarını söyleyen, liderlik rolündeki birçok Afgan kadından biri.
Taliban'ın eski rejimine göre, kızların okula gitmeleri engellenirken, kadınların tam vücutlarını saran örtüleri ve erkek refakatçisi olmadan halkın karşısına çıkmaları büyük ölçüde yasaktı.
Taliban'ın kurallarını ihlal edenler halka açık alanda kırbaçlama ve idamla karşı karşıya kaldılar.
Bu sefer Taliban, Afganistan'da iktidara geldiklerinde kadınların kamusal hayata katılabilmelerini sağlamak için yasalar yazacaklarını iddia etti.
Taliban sözcüsü Zabihullah Mujahid mayıs ayında yaptığı açıklamada, "Amaç, kadınların ülkeye barışçıl ve korunaklı bir ortamda katkıda bulunmalarını sağlamak olacaktır." dedi.
Kadın hakları aktivisti, eski milletvekili ve ABD ordusunun çekilmesinden önce Taliban ile barış görüşmeleri için çalışan Afgan heyetinin üyesi Fawzia Koofi, kadınların kendilerini "ihanete uğramış" hissettiklerini söyledi.
“Afganistan'daki kadınlar, ülkenin en çok tehlike altında olan ya da en fazla risk altındaki nüfusudur." diyen Koofi, Taliban'ın saflarını şişirmek için hapishanelerden çıkardığı "suçluların", "son 20 yılda kadınların güçlenmesinden rahatsız olanların” yanında ayrıca bir tehdit oluşturduğunu söyledi.
Afganistan’daki kadınlar için geleceğin “karanlık” gözüktüğünü söyledi.
Afganistan'daki bir eyalet hükümet yetkilisine göre, Taliban'ın kontrolüne geçen şehirlerdeki kadınlar "kendi evlerinde mahkûm gibiler.”
Kadın hakları aktivisti ve eski Afgan Milletvekili Fawzia Koofi, Taliban yönetimi altındaki bir geleceğin Afganistan'daki kadınlar için "karanlık" olacağından korktuğunu söylüyor.
Güvenlik konusundaki korkuları nedeniyle adının gizli tutulmasını isteyen yetkili, "Dışarı çıkamıyorlar." diye de ekledi.
Başka bir yerde, Nimroz eyaleti vali yardımcısı Rohgul Khairzad'ın ofisi tarafından NBC News'a paylaşılan bir mektupta kadınlar, "eğitim hakkı, öğretim hakkı, çalışma hakkı olmayan" bir gelecekten korktuklarını dile getirdi.
Khairzad'ın ofisinden yapılan açıklamada mektubun, ABD güçlerinin ülkeden çekilmeye başlamasının ardından Taliban'ın eline geçen ilk yer olan Nimroz'un eyalet başkenti Zaranj'da, pazartesi günü bir grup kadın tarafından yazıldığı belirtildi.
Mektupta, "Taliban, önceki rejim sırasında, İslam altında bile kadınların okumasına ve çalışmasına asla izin vermeyeceklerini gösterdi, İslam izin verse bile." ifadesi yer aldı. "Erkekler her zaman diliminde aynı haklara sahip oldular."
“Şafak sökene kadar binlerce korku içerisinde uyanığız," diye ekledi, "dünya topluluğunu" adım atmaya çağırmadan önce. "Lütfen Taliban'ı durdurun. Kadınlara ve kızlara saygı gösterin."
Mektupta, kadın ve kızların militan grubun üyeleriyle evlenmeye zorlanabileceği yönündeki korkular da dile getirildi.
Taliban sözcüsü Mujahid, mektubu "saçma ve temelsiz propaganda" olarak nitelendirdi ve kadınların evliliklere zorlanacağı iddiasını reddetti.
Afgan öğrenciler temmuz ayında Kabil'deki Zarghoona lisesinin önünde okuldan sonra konuşuyorlar.
"Ne kadar güçlü olursanız olun, bu bizim sistemimizde düşünülemez bile." Dedi Mujahid.
Ancak hem Koofi hem de eyalet yetkilisi, kadınların "zorla evlendirildiğine" dair raporlar aldıklarını söyledi. NBC News raporları doğrulayamadı.
Uygulamanın yaygın olduğuna inanmadığını belirten Koofi, bunun suistimal olmadığı anlamına gelmediğini belirterek, Taliban'ın siyasi ofisinin "askeri savaşçılarıyla bağlantısının kopuk olmasının" muhtemel olduğunu da sözlerine ekledi.
Kadınların Taliban yönetimi altında "hedef alınmasından" korktuğunu söyledi. Militan grubun "dünyanın süper güçlerinden korkmadığını", ancak "kadınlardan korktuğunu" söyledi.