Franklin’in Ünlü Feminist Şarkısı Bir Erkek Tarafından Yazıldı
Aretha Franklin’in ünlü feminist şarkısı ‘Respect’ bir erkek tarafından yazıldı ve bu yüzden kendisinin yorumu çok güçlü!
Çeviri: Metehan Akman
Şarkı Franklin’in ellerinde adeta bir feminist marş haline geldi – ki bu kendisine göre ‘cesurca’ değil ancak yalnızca her şeyin her zaman olması gerektiği gibiydi.
Soul müziğin kraliçesi, ölümsüz efsane Aretha Franklin, yarım yüzyıldan fazla süredir güçlü ve tutkulu sesiyle tüm dünyada hayranlık uyandırdı.
76 yaşındaki sanatçının ölüm haberiyle birlikte tüm dünyada onun en değerli şarkılarıyla teselli bulmaya çalışan sayısız insan internet üzerinden kendisine saygılarını sundu.
Franklin’in tüm şarkıları içinde, “(You Make Me Feel Like) A Natural Woman”dan “I Say a Little Prayer” ve “Think”e kadar, dünya çapında en çok dinlenen ve beğenilen şarkı hiç kuşkusuz kendisini daha 24 yaşında şöhrete taşıyan hit parça “Respect”tir.
“Respect”, her ne kadar kişilerin güçlü hissetmelerini sağlayan bir parça olduysa da aslında bundan çok daha fazlasıdır.
1960’larda kadın hakları mücadelelerinin dünya çapında hız kazandığı bir dönemde Franklin, “Respect” ile tüm kadınların şimdiye dek sonuna kadar hak ettikleri ve mahrum bırakıldıkları her şeyi almalarını talep etti.
Bundan dört yıl önce, 1963’te, Eşit Ücret Yasası, Amerika’da kadın-erkek arasındaki ücret farklılığının ortadan kaldırılması için bir adım olarak Başkan John F. Kennedy tarafından imzalanmıştı.
Dahası, feminist hedefler için mücadele etme amacıyla kadın ve erkeklerden oluşan 49 kişinin oluşturduğu bir örgüt olan Ulusal Kadın Örgütü, 1966’da Washington D.C.’de kuruldu.
“Respect”in esasen bir erkek tarafından yazılıp kaydedilmiş olması, Franklin’in güçlenme çağrısını daha da etkili kıldı.
Şarkıyı 1965’te ilk yayınlayan Otis Redding olsa da, şarkıyı bugün bilindiği gibi ölümsüz bir klasik haline getiren, Franklin’in yorumundaki güçlü, kendine güvenen kadın görüntüsüdür. Kendisinin yeniden yorumu en basit tabirle dönüştürücü olmuştur.
Şarkının Franklin yorumu 1968’de iki Grammy ve R&B Singles Chart’ta birinci sırayı alarak ve yayınlandığı yılın Billboard Hot 100 listesine girerek Franklin’e pek çok ödül kazandırmıştır.
Fakat her şeyden öte, “Respect”in en önemli başarısının şarkının 1960’ların sonlarında büyük bir toplumsal değişim için mücadele edenlerin, daha açık bir ifadeyle kadın ve sivil hak mücadelelerinde rol alanların sesi olabilmesi olduğu söylenebilir. Şarkı esas problemi -kimi toplumsal grupların üyelerinin kendi muadilleri tarafından saygıdan yoksun bırakılması- ortaya koymuş ve çözüm talebini haykırmıştır.
2017’de, Detroit Free Press tarafından Franklin’e, o dönemdeki cinsiyet eşitliği ve hak mücadeleleri göz önünde bulundurulduğunda, yayınlandığında şarkının cesurca olduğunu düşünüp düşünmediği soruldu.
Kendisinin buna cevabı ise şöyleydi: “Cesurca olduğunu pek düşünmüyorum, bence hepimizin saygı duyulmak istemesi ve onu elde etmesi gayet doğal.”
“Respect”in sözleri her ne kadar kendisi eşine nasıl davranıyorsa onun da kendisine öyle davranmasını isteyen bir kadını anlatsa da, mesajı evrenseldir ve toplumsal değişimin güçlü bir sembolüdür.
Eğer bir gün birileri tarafından özgürlüğümün elimden alındığını hissettiğim bir durumda kalırsam, güvenli bir şekilde “R-E-S-P-E-C-T” demek ihtiyacım olan iradeyi yeniden kazanmama her zaman yardımcı olacak. Teşekkürler Aretha Franklin; çok özleneceksin.