Mehmet Torun

Hikayeye göre; Eski Ahit'teki Kefaret Günü Ayinlerinde Yahudi kavminin günahları simgesel olarak bir erkek keçiye yüklenirdi. Bu keçi kurayla seçilir ve Azazel adlı kötü ruhu yatıştırmak ve Yahudi kavmini günahlarından arındırmak için Kudüs dışında bir uçurumdan aşağıya atılırdı. Bu inanışın Antik Yunan medeniyetlerinde de karşılık bulduğu söylenir. Tek farkı ise günahları yüklenenlerin insan olması. Antik Yunan’da yaşanan doğal afetlerden ya da salgın hastalıklardan sonra beladan kurtulmak için günah keçisi belirlendiği ve bir tür ayin yapıldığı rivayet edilir. Apollon için düzenlenen Thargelia adı verilen festivalde, kurayla bir kadın ve bir erkek seçilerek dövülüyor, şehrin dışına kadar sürüklenip taşlanıyordu.

Günümüzde bu ritüeller olmasa da her zaman bir şekilde günah keçileri bulunmakta. Özellikle ağır iş kollarında yaşanan olaylarda sistemi korumak için bir ya da birkaç çalışan seçilerek tüm günahlar onlara yüklenir. Böylece hem kamu vicdanı yanıltılmış olsa bile rahatlatılır hem de sistemsel bir eleştirinin önü kesilir.

23 Kasım 2023 tarihinde Siirt - Şirvan - Madenköy’deki Cengiz Holding’e ait yeraltı bakır madeninde meydana gelen göçükte, ikisi maden mühendisi 3 çalışan yaşamını yitirdi. Şirketin sicili ve iktidarla ilişkileri kamuoyunca bilinmekte. Gözlerden uzak ve ülkenin en ücra köşelerinden birinde yaşanan iş cinayeti, hızlıca kılıfına uydurulabilirdi. Nitekim öyle de oldu. Savcılık olaya el koydu, bilirkişiler atandı. Uzun uzun raporlar yazıldı. Her ne kadar raporda olayın kök nedeni ile ilgili ciddi bir şey olmasa da mahkeme dosyasını dolduracak kadar teferruat vardı. Olayla direkt ilgisi olmayan bir sürü bilgi, kafa karışıklığından başka bir işe yaramıyordu.

Rapora göre; şirket her şeyi çok güzel yapıyordu, hiçbir noksan yoktu. Ölenler ise o vardiyanın sorumlularıydı ve durdukları yeri iyi seçememişlerdi. Oysa aynı sahada 2016 yılında da iş cinayeti yaşanmış ve kayan malzeme 16 işçiye mezar olmuştu. O olaydan ders çıkarılmış mıydı, önlem alınmış mıydı bilinmez ama tekrar çok ölümlü olay yaşandığına göre bir şeyler eksik.

Bu tür olaylarda, teknik konular oldukça ağırlıklı olduğundan adli merciler karar vermek için bilirkişilere başvurur. Onların raporları ve kusur oranları adaletin sağlanmasında olmazsa olmaz bir durumdur. Bu nedenle bilirkişiler, aldıkları eğitime ve deneyimlerine göre vicdani kanaatleri doğrultusunda rapor hazırlamak zorundalar.

Bilirkişiler raporlarının sonunda olayın kök nedenini “Aldıkları eğitime, yaşlarına ve tecrübelerine uygun davranmaması sonucu tahkimatı tamamlanmamış alanda ve çalışan iş makinesine çok yakın olmaları nedeniyle iş makinesinin çalışmasıyla oluşan titreşim, öngörülmeyen yerdeki mukavemeti zayıf kavlak parçaların kazazedelerin üzerine düşmesi” olarak belirtmiş.

Yaşamını yitiren mühendislerin yaşları 32 ve 23 idi ve biri 2 yıllık, diğeri ise daha 3 aylık mühendistiler. Bu yaşlarda ve kısa çalışma süresinde ne kadar deneyim kazanılabilir ki… Keşke onu da belirtselerdi raporlarında. Keşke, daha önce göçük sorunu yaşanmış bu bölgenin püskürtme beton yapıldığını ve o noktanın neden patladığını bilimsel olarak paylaşsalardı kamuoyuyla. Bozuk zeminde ek tahkimat malzemesi ve uygun şekilde demir tahkimat yapılıp yapılmadığını da yazsalardı raporlarına.

Sorular uzatılabilir;

     - Kırıklı, ezik ve bozuk zonlarda yapılan  tahkimat yeterli mi?

     - Kayaç dayanımlarını ve basınç değişimlerini ölçen sensörler kullanılıyor mu?

     - Maden makinelerinin uzaktan kullanılmasını sağlayan aletler (joy stick) var mı?

Bu konularla ilgili bilgi yok raporda. Şimdi sıkı durun. Raporun finali tam bir fecaat.

Deniliyor ki: Vardiya amirleri maden mühendisleri müteveffa Zekayi Can ÇALIK ve müteveffa Emre GÖKDUMAN’ın bu kapsamdaki görev ve sorumluluklarını yerine getirmediği ve yaşanan olayda asli kusurlu oldukları, yaşanan ölümlü kaza olayında başkada bir kişinin ihmali olmadığı…

Bu bilirkişi raporu, tüm hukuki süreçlerde belge olarak kullanılacak. Mehmet Cengiz, ocağına verdikleri zarar için varislerden tazminat bile talep edebilir buna göre. Bu olay da öncekiler gibi dosyalarda kalacak. Nasılsa, ateş sadece düştüğü yeri yakacak ve ölenler unutulacak.

Buna da şükür, 2 mühendis ocağa sabotaj yaptı ve sonra intihar ettiler de denebilirdi.