Poyraz Ahmet İnanç

Adanada Sugözü-Akkum sahiline inşa edilen Hunutlu-EMBA termik santraline karşı, Türkiye'nin imzacısı olduğu Avrupa Yaban Hayatının ve Doğal Hayatın Korunması Sözleşmesi ile koruma altına alınan Caretta Carettaların yuvalama alanlarını korumaya çalışan doğa savunucuları, Avrupa Konseyi Bern Sözleşmesi Komitesi’ne yapılan şikayet başvurusunu Türkiye’deki idari mahkemesine sundu. 

Başvurunun ardından doğa savunucuları adına basın açıklaması yaptı. Eyleme Türkiye İşçi Partisi (TİP)  üyeleri de destek verdi.  Açıklamayı okuyan Doğu Akdeniz Çevre Dernekleri gönüllü avukatı İsmail Hakkı Atal şunları söyledi: 

"Burası, Akdeniz’de ve Türkiye’de deniz kaplumbağaları için önemli bir yuvalama alanı. Projenin başından beri, bu yeni santralin gerek insan sağlığına gerekse doğaya ve biyolojik çeşitliliğe vereceği zararlar için mücadelemizi sürdürüyoruz. Bugün de, yine bir hak arayışı için buradayız. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, projenin Nihai Çevre ve Etki Değerlendirme Raporu’nu 2014 yılında kabul etmişti. Ancak daha sonra, bu raporda öngörülen baca sistemi, enerji şirketi EMBA tarafından “çevreci teknoloji” vurgusuyla soğutma kulesi olarak değiştirildi.  Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın uygun bulduğu ve planlarda olmayan bu değişikliğin, santral inşaatı devam ederken yapılmış olması ve dolayısıyla  hukuka aykırı hareket edildiğini savunuyor; yeni bir ÇED sürecinin işletilmesini ve bu rapor yhazırlanana kadar inşaatın durdurulması talep ediyoruz. Çünkü Bakanlığa “çevresel etkileri azaltacağı” belirtilmesine karşın  özellikle hava kirliliği ve dolayısıyla insan sağlığına olumsuz sonuçlar doğuracağını biliyoruz.    

Bunları kısaca açıklamak isterim;  

Öncelikle, baca teknolojisinin değişmesi ile kirlilik yoğunluğunun azalacağı belirtilse de bunun daha az hava kirliliği oluşacağı anlamına gelmiyor. Çünkü yeni tasarımda baca, soğutma kulesinin içine alınıyor. Burada, kirlilik su buharı ile karışacak, hacminin artmasıyla kirliliğin daha yukarı ve daha uzağa taşınmasına neden olacaktır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı da baca gazı soğutma kulesinden çıkacak baca gazının hacminin, bacadan çıkan gazın hacminin yaklaşık 10 katı olacağını, daha yüksek noktada atmosfere verileceğini belirtmiştir.

İkinci olarak, santralin yakacağı kömürden çıkan kirlilik baca tasarımı öncesinde ve sonrasında değişmez. Dolayısıyla, baca teknolojisinin değişmesinin kirliliği gidermede herhangi bir fonksiyonu yoktur. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, ilgili cevabında, baca teknolojisinin değişmesi ile zararlı emisyonların miktarında  ciddi düşüşler olacağını söylemiş ancak ne kadar bir azalma olacağını kesin olarak belirtmemiştir. 

Adana’da, iki milyondan fazla insan yaşıyor. Sağlık ve Çevre Birliği HEAL’in araştırmasına göre Adana’da, 2019 yılında 30 yaş üstü her 5 ölümden 1’i hava kirliliğine bağlı  olarak gerçekleşti.. Ayrıca, Hunutlu santralinin yapıldığı Yumurtalık ilçesindeki kanser vakaları 2009-2014 arasında 11 kat , kanser türleri ise yüzde 275 arttı.. Projenin ÇED Raporu hazırlanırken farklı noktalarda ölçüm yapıldı. Hava kirliliğinin en az olduğu yaz aylarında yapılan ölçümler bile sınır değerlerin üzerindeydi! Ve Hunutlu santrali, insan yaşamına rağmen yapılıyor!

Konuyla ilgili İleri Haber'e konuşan Atal, Yumurtalık'ta uzun zamandır doğa talanı olduğu belirterek "Bölgedeki termik santral saldırısı aslında 2002'de başladı. O tarihte Yumurtalık'ta Sugözü termik santraline, daha sonra körfezin karşı kıyısında bulunan ve 2008'de kurulan Atlas Enerji termik santraline lisans verdiler. 2002 yılından beri çalışan Sugözü termik santrali nedeni ile bölgede kanser vakalarının arttığını gördük. Müvekkillerimizin ve onların eşlerinin, çocuklarının kanser olduğuna tanık olduk" dedi.

'2030 YILINA KADAR KAPATMALARI GEREK'

Atal, Hunutlu'da yapımı süren termik santralin yatırımcısına Paris İklim Anlaşması gereği yaptırım uygulanması gerektiğini belirterek, "Hunutlu'da yapımı süren termik santralin yatırımcısı Çin merkezli Shanghai Electric ve Paris İklim Anlaşması öncesi Afrika’da bir yerlerde 2-3 tane termik santral yatırımından vazgeçti. Ancak Adana'daki yatırımından vazgeçmedi. Paris İklim anlaşmasına göre 2030’a kadar kapatmaları gerek. Önümüzdeki yargı sürecinde de beklentimiz yürütmeyi durdurma kararı verilerek, mahkemenin Bern sözleşmesi kapsamında yaptığımız şikayet başvurusunu bekletici sebep kabul etmesi" şeklinde konuştu.