İzge Günal - İleri Bilim

Bugün Türkiye’den az bilinen bir bilim tarihi öyküsü:

Anadolu topraklarında üniversite adı verilen ilk yapı, 1919’da İzmir’in işgali sırasında doğrudan Venizelos’un direktifiyle kurulan İyonya Üniversitesi’dir. Üniversitenin kuruluşu tamamlanmış ve 1922 Eylül sonunda öğrenci alması planlanmışken, Yunan cephesinin düşmesi ve Türklerin İzmir’i geri almasıyla kapanmıştır.

1919 yılında Yunanistan sınırları içerisinde sadece bir tane üniversite bulunuyordu ve bu da Atina’da idi. Savaş koşulları altında Yunanistan’ın Osmanlı aleyhine Trakya ve Ege’de ilerleyişi üzerine Yunanistan Hükümeti içinde ikinci üniversitenin kurulmasının gerekliliği gündeme gelmişti. Kurulacak üniversite için aday olarak üç şehir düşünülmekteydi. Bunlardan ilki Trakya bölgesine yakın olan Selanik, diğerleri de İzmir ve Ege sahillerine yakın olan Kos adasıydı. Selanik, Atina’ya yakınlığı nedeniyle tercih edilmezken, Makedonya’ya yakınlığı ise bir avantaj olarak değerlendiriliyordu. Kos adasının Anadolu’ya yakınlığı bir avantajken, altyapı ve ulaşım sorunlarının bulunması aleyhindeki faktörler arasındaydı. İzmir ise hem Anadolu’nun içinde hem de altyapı ve ulaşım sorunlarından uzak bir kent olarak, Selanik ve Kos’tan daha ön plana çıkıyordu.

Yazının devamını buradan okuyabilirsiniz.