Ersan Kınık - @ErsanKinik

Kadıköy Söğütlüçeşme’ye yapılması planlanan ve yeşil alanı ranta açacak olan AVM/Gar projesi bugün protesto edildi. Burada yapılan açıklamada, “Söğütlüçeşme’deki öncelikle ve ivedilikle bu çalışma hemen durdurulmalı, yeşil alan korunmalı, Haydarpaşa Garı, bir an önce gar hizmetlerini vermeye başlamalıdır” denildi.

İstanbul Kadıköy’de bulunan Söğütlüçeşme Tren İstasyonu’nun olduğu araziye, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryollarının (TCDD) onayıyla AVM/Gar projesi yapılması kararlaştırılmıştı. Fıratcan İnşaat tarafından yapılacak projeden, gelen tepkiler ve imar planlarının iptal edilmesi nedeniyle vazgeçildiği duyurulmuştu. Sonrasında ise projede değişikliğe gidilerek, yeniden gündeme getirildi.

Kadıköylüler ise projenin yeniden gündeme getirilmesine tepki gösterdi. Bugün Söğütlüçeşme Tren İstasyonu önünde Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Demokratik Bölgeler Partisi (DBP), Devrimci Parti, Emek Partisi (EMEP), Fenerbahçe Kalamış Dayanışması, Halkların Demokratik Partisi (HDP), Halkevleri, Haydarpaşa Dayanışması, Kadıköy Kent Dayanışması, Kuşdili Platformu, Sosyalist Yeniden Kuruluş Partisi (SYKP), Türkiye İşçi Partisi (TİP), Türkiye Komünist Partisi (TKP), Toplumsal Özgürlük Partisi (TÖP), Validebağ Gönüllüleri ve Validebağ Savunması öncülüğünde bir eylem yapıldı.

Eyleme HDP İstanbul milletvekilleri Oya Ersoy ve Züleyha Gülüm de katıldı.

Eylemde bir açıklama da yapıldı. Açıklamayı Dilhan uzun okudu.

‘SÖĞÜTLÜÇEŞME’DE AVM, GAR, OTOPARK İSTEMİYORUZ’

Açıklamada, şu ifadeler kullanıldı:

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2019 yılında Söğütlüçeşme’de gerçekleştirilmek üzere bir AVM/GAR Projesi ve İmar Planı değişikliği hazırladı. Ancak bu proje ve plan değişikliği Kadıköylüler, TMMOB, Mimarlar Odası, Şehir Plancıları Odası, İnşaat Mühendisleri Odası ve dönemin Kadıköy Belediyesi’nin planlara yoğun itirazı ve açtıkları dava sonucunda iptal edildi.

İstanbul 13. İdare Mahkemesi, imar planı değişikliğini 2021 yılı temmuz ayında verdiği kararla;  “planlama esasları ve teknikleri ile şehircilik ilkelerine uygun olmadığı anlaşılan dava konusu, planlarda hukuka ve mevzuata uyarlık bulunmadığı” gerekçesiyle iptal etti.

Daha sonra İklim eki ilavesiyle ismini Çevre, Şehircilik ve İklim Bakanlığı olarak revize eden ilgili bakanlık 2021 Aralık ayında planları revize ederek yeniden askıya çıkardı.  Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün sayfasında “Bilirkişi raporlarında belirtilen gerekçeler doğrultusunda gerekli tüm revizelerin yapıldığı” ifade edilmekle birlikte, yeni projenin ne olduğu kamuoyuna açıklanmadı.

Projenin içeriği kamuoyuna resmen açıklanmazken, biz konuya ilişkin bazı bilgileri, halka açık bir firma olan müteahhit AKFEN Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş.’nin, 6 Nisan 2022’de yaptığı KAP açıklamasından öğrendik. Söz konusu açıklamada, inşaata nisan ayı içinde başlanacağı belirtilerek “İştirakimiz Fıratcan İnşaat Ticaret ve Turizm A.Ş.'nin toplam 20 milyon EUR bedelli Söğütlüçeşme Projesi yatırımındaki Yüksek Hızlı Tren Viyadüğü inşaatına bu ay içinde (Nisan) başlanacaktır. Söğütlüçeşme'yi bir kültür, sanat ve yiyecek-içecek merkezi haline getirmeyi planlayan şirketimiz proje ile ilgili olarak, bulunduğu şehrin en iyilerini tek bir çatı altında biraraya getiren, yiyecek ve kültür pazarı konsepti ile Miami, New York, Boston, Chicago, Montreal, Lizbon ve Dubai olmak üzere dünyada 7 şehirde faaliyet gösteren TimeOut Market ile potansiyel bir iş birliği yapmak üzere gizlilik sözleşmesi imzalamış olup görüşmelere başlamıştır” denildiğini görüyoruz.

İçeriği kamuoyuna açıklanmayan yeni proje ile ilgili Yüklenici firma kamuoyuna yukarıdaki açıklamayı yaparken, bir yandan inşaata başlanmak için gerekli hazırlıklara başlandı. Geçtiğimiz günlerde TCDD tarafından inşaat alanının çevresine paravanlar yerleştirildi ve üzerlerine “SÖĞÜTLÜÇEŞME VİYADÜK ve ÇEVRE DÜZENLEMESİ” afişleri yapıştırıldı

Yüklenici firma; TCDD’nin, Kadıköy Söğütlüçeşme’deki Marmaray istasyonu ile yüksek hızlı tren istasyonunun da içinde yer aldığı arazisi için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na 1 Haziran’da Çevresel Etki Değerlendirmesi (yani ÇED) başvurusu yaptığında, daha önce büyük tepki çeken AVM gar projesinden vazgeçildiği ortaya çıktı. Ancak 40 bin metrekarelik arazi üzerine yapılacağı ifade edilen yeni projenin detayları başvuruda açıklandı. Eski projede AVM gar projesinin 7 viyadük bloğu ve 76 dükkân ile ofisten oluşacağı açıklanırken TCDD’nin yeni Söğütlüçeşme projesinde 36 viyadük bloğu, 13 adet bir veya iki katlı hafif çelik yapılar içerisinde 108 ticari alanın yer alacağı belirtildi. AVM projesinden vazgeçilmesine rağmen ticari alanların artırılması dikkatleri çekerken eski projede 443 araçlık olacağı ifade edilen otopark kapasitesi de 169’a düşürüldü. Ayrıca TCDD’nin ÇED dosyasında inşaatı yapacak yüklenici firmanın bilgilerine yer vermediği görüldü.

ÇED başvurusunda ayrıca, proje alanı üzerinde toplam 52 ağaç olduğu belirtilerek, bunların 19 adedinin dikili, kuru durumda olduğu ve 33 adedinin ise sağlıksız durumda olduğu iddia ediliyor. Dikili kuru ve sağlıksız ağaçların böcek veya diğer zararlılara karşı savunmasız durumda olması nedeniyle, bunların sağlıklı ağaçlar için tehlike oluşturduğu belirtiliyor. “Yapılacak peyzaj çalışmaları ile mevcut durumda sağlıksız olan ağaçlar alandan çıkarılacak, taşınmaya değer durumda olan ağaçlar ise projede saha içinde veya saha dışında kullanılacaktır.” deniliyor.

Yüklenici firma ne yapacağını bu şekilde açıklarken, TCDD projeyi “Viyadük ve Çevre düzenlemesi” diye tanımlayarak yapılacak işi basitleştirmeye, Kadıköylülerden gelecek tepkileri azaltmaya çalışıyor, böylece halkı yanıltma suçu işliyor.

Sonuç olarak:

Biz Kadıköylüler, ÇED raporu onaylanmayan, iptal edilen 2019 planlarında yer alan kurum görüşleri güncellenmeyen, halkın görüşü alınmadan hazırlanmış olan planları açıklanmayan, dolayısıyla türlü belirsizlikleri de beraberinde getiren bu projenin uygulanmasını ve bu alanda inşaat yapılmasını hiçbir şekilde kabul etmiyoruz.

Bu proje ile bölgeye ticari fonksiyon kazandırılarak bölge çekim merkezi haline dönüştürülecek ve bölgedeki Kadıköy Belediyesi Binası, nikah salonu, Fenerbahçe stadı, Marmaray, yüksek hızlı tren, metrobüs hatları, otopark, dolmuş durakları nedeniyle günün her saatinde var olan yaya ve araç trafiğine çok ciddi bir yük getirecektir. Bu alanın bu trafik yükünü kaldırması mümkün değildir.

Kadıköy'ün daha çok yeşil alana ve temiz havaya, afet toplanma alanına ihtiyacı vardır. Bu proje ile bölge insanı için bir deprem toplanma alanı olabilecek bir alan yok edilirken, aynı zamanda arkeolojik sit alanı olan bölgenin arkelojik mirası geri dönülemez şekilde tahrip edilecektir. Bu alanda daha fazla beton, ayrıca daha fazla ısı adası etkisi, yanı sıra ışık kirliliği ve elbette daha fazla hava kirliliği anlamına gelecektir.

Biz Kadıköylüler, kentin içinde kalan az sayıdaki yeşil alanlardan biri olan bu alanın yeşil alan olarak kullanılmaya devam edilmesini istiyoruz.

Yüksek hızlı tren için viyadük ve yeni bir hatta ihtiyaç yoktur. Bilimsel ulaştırma çalışmaları sonucunda gar olamayacağı kesinlikle belirlenen ve viyadük üzerinde yer alan Söğütlüçeşme İstasyonu'nun, mevcut demiryolu hatları ve yolcu peronları dışında yeni viyadükler yapılarak genişletilmeye çalışılması, neye hizmet ettiği belli olmayan bir çabadır; sonunda gelinen noktada ticari rant dışında bir anlam içermemektedir.

Viyadüklerin üzerinde ve altında böyle bir projeyi hayata geçirmek kent planlama ilkelerine, tekniğine ve bilime aykırıdır.

Bu proje ile ortaya çıkacak ticarileşme, Kadıköy çevre esnafını, tarihi çarşı esnafını yoksullaştıracaktır.

Bütün bu nedenlerle Söğütlüçeşme’deki öncelikle ve ivedilikle bu çalışma hemen durdurulmalı, yeşil alan korunmalı, Haydarpaşa Garı, bir an önce gar hizmetlerini vermeye başlamalıdır.

Önerimiz ve beklentimiz ise, Marmara Denizi’nden başlayarak Yoğurtçu Parkı, Kuşdili Çayırı, Söğütlüçeşme Tren  İstasyonu’yla birlikte yeşil bir kuşak oluşturulmalıdır. Kurbağalıdere’nin çevresiyle bütünleştirilmesi, dikey bir yaya ve bisiklet ulaşım hattının oluşturulması derenin çevresinde yaşayan insanların yaşam kalitesini artıracaktır.

Sözlerimizi tamamlarken tüm hayatlarını kent suçları ile mücadele adayan ve bu uğurda, bugün tam 2 aydır Silivri ve Bakırköy’de tutsak, rehin tutulan, başta Mücella Yapıcı, Can Atalay, Tayfun Kahraman olmak üzere, tüm gezi tutsaklarına selam gönderiyoruz.