Gümüşhane’ye bağlı Şiran ilçesi Kırıntı köyü sınırları içinde DHS Mineral A.Ş. tarafından yapılan sondajlı maden arama faaliyeti izni iptal edildi. Mahkeme, Gümüşhane Valiliği’nin 5 adet Altın-Bakır Madeni Karotlu Sondaj Arama Faaliyeti Çalışması projesi için verdiği Çevresel Etki Değerlendirmesi’nden (ÇED) muaf tutulma kararını hukuka aykırı buldu.

KÖYLÜLER DAVA AÇTI

Gümüşhane Valiliği’nin Kırıntı köyünün mera alanında, içme sularının da alındığı bölgede altın-bakır madeni aranması için verdiği izne köylülerin itirazı, maden arama faaliyetinin ÇED sürecinden muaf olduğu gerekçesiyle valilik tarafından reddedildi. 7061 sayılı Kanun’un 48. maddesinde düzenlenen, "Jeolojik haritalama, jeofizik etüt, sismik, karot, kırıntı ve numune alma ile bunlara yönelik sathi hazırlık işlemleri içeren faaliyetler için çevresel etki değerlendirmesi kararı aranmaz" ibaresini gerekçe gösteren valilik kararına karşı köylüler Erzincan İdare Mahkemesi’nde dava açtılar.

MAHKEME KARARI

Davada, projenin ÇED sürecinden muaf tutulmasıyla birlikte şirketin, çevresel riskleri üstlenmekten kaçındığı, Çevre Kanunu’nun özel bir kanun olduğu ve maden arama faaliyetlerinde Çevre Kanunu’nun uygulanması gerektiği vurgulandı. ÇED'den muaf tutulma kararını hukuka aykırı bulan mahkeme kararında şu ifadeler yer aldı:

"5 adet Altın+Bakır Madeni Karotlu Sondaj Arama Faaliyeti Çalışması projesi faaliyeti için seçme eleme kriterleri çerçevesinde değerlendirme yapılmasının gerektiği anlaşılmaktadır. Gümüşhane Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün kararında hukuka uyarlık bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır. Dava konusu işlemin iptaline karar verildi."

'ATIK MADEN HAVUZUNUN PATLAMASIYLA KAMU DENETİMİ YAPILMAMASININ NE DEMEK OLDUĞUNU GÖRMÜŞTÜK'

BirGün'den Dilara Şimşek'in haberine göre davanın avukatı Fevzi Özlüer, 18 Kasım’da Şebinkarahisar’da atık maden havuzunun patlamasını hatırlatarak "Kamu denetiminin yapılmamasının ne demek olduğunu çok net gördük" dedi ve şu değerlendirmlerde bulundu:

"Projenin yapılması planlanan alanda yaklaşık 10 yıl önce Koza Holding’in çok ruhsat toplamış. Sonra Koza Holding’e kayyum atanınca bir başka şirkete bu alan verilmiş. Bu kez de Koza’ya sağlanandan daha avantajlı koşullar sağlanmış. Hiçbir çevresel etki değerlendirilmesine ihtiyaç duyulmadan izin verilmiş. Bu "ne yaparsan yap" demek. Pek tabi, bunun sonuçlarını Şebinkarahisar’da atık maden havuzunun patlamasıyla kamu denetimi yapılmamasının ne demek olduğunu çok net olarak görmüştük. Madencilik çalışmalarında geçtiğimiz yirmi yıl boyunca en azından bir çevresel izin alınıyordu ve bu izne göre de yöre halkı, mahkemede davayı kaybetse de, başına ne geleceğini bu raporlara göre haklarını kullanabiliyordu. Şimdi ise arama için bir çevresel rapor dahi aranmayan noktaya geldik. Yeter ki yatırım yap demenin ekonomik, sosyal ve ekolojik geri döndürülemez sonuçları var. Bu sadece çevre kirliliği demek değil. Şirketlerin denetimsiz bırakılması, devletin denetim alanından çekilmesi de siyasal açıdan sonuçları oldukça korkutucu bir dönemi işaret ediyor. Açtığımız bu dava ve bu karar bu açıdan önemli."

'SİYASAL VE YARGISAL DENETİMİN OLMADIĞI BİR SÜRECİ İŞLETMEK İSTİYORLAR'

Nereye gittiğimizi görmek gerekiyor. Bir dönem yargı kararlarının uygulanmadığı ve fakat hukuki denetimin yapıldığı dönem kapansın istiyorlar. Bunun yerine, siyasal ve yargısal denetimin olmadığı bir izin süreci işletmek istiyorlar. Tüm yıkımın da doğa ve toplum üzerine bırakıldığı bir dönem. Bu karar bu açıdan, ekolojik geleceği ilgilendiren konularda, çevreye ve bölgeye etkisini ortaya koymak zorundasın dedi idareye. Haklarımızda ısrarlı olmadığımız zaman, elimizden daha neleri almak istediklerinin anlaşılması açısından bu karar önemli."

YÜRÜTMEYİ DURDURMA KARARI VERİLMİŞTİ

Öte yandan kasım ayında Kırıntı Köyü sınırları içerisinde yapılması planlanan altın bakır madeni için "Karotlu maden arama faaliyeti"ne ilişkin verilen ÇED muafiyeti kararına mahkeme dur dedi. Kararı hukuka aykırı bulan mahkeme, projenin geri dönüşü imkansız zararlara yol açabileceğine dikkat çekti. DHS Mineral A.Ş., Kırıntı köyünde tarafından yapılması planlanan maden arama faaliyeti için Gümüşhane Valiliği’ne başvuru yaptı.